استاد مهرتاش
درقدیم الایام کاسب های دوره گردبرای فروش برفرض میوه های نوبرانه آوازهایی می خواندند که بسیارطولانی بود و از لحاظ تاریخ هنرعامیانه ایران ارزش بسیارداشت.شترها را نگاه کن،که چگونه شادشدند،که وارد دروازه تهران شدند،برفرض این مردی خوانی که استاد مرتضی احمدی خوانده است یکی از تکه هایی است که شهرفرنگی ها برای جلب کودکان به تماشای شهرفرنگ می خواندند.استاد بزرگ موسیقی ایران ،استادمهرتاش این آوازها راجمع آوری می کند،به این آوازها در اصطلاح «جار»می گفتند.سبزی ،گلیه،گلی گلیه،سبزی گلیه ،چاقاله بادامه ها،نوبربهاره،ملاحسین واعظ کاشفی «فتوت نامه سلطانی»را درباره جارها می نویسدکه جارخوان ها چقدربایدباهم فاصله می داشتند وکاسبی ریتمیک دارای چه مفهومی بوده است.برای سبزی پلو همه چی آوردم،سبزی آوردم ،نوبرانه،آه،سبزی دارم نوبرانه،آه،.جارخوان ها از ذوق ادبی خودشان وویژگی خاص آن محصول مثل ترشی هوس انگیز آن محصول بهره می بردند.مرحوم علی حاتمی با مطالعه طولانی اثرمکتوبی که از آن نام بردیم و گوش دادن به صفحه های جار که استاداسماعیل مهرتاش که باکمک استادبدیع زاده ضبط کرده بودند،متن فیلم حسن کچل را آماده کردند،مرتضی احمدی واستادمحمدحسین منتشری که اکنون درقیدحیات هستند این آثاررا تکمیل کردند.درقدیم امکان ضبط در حلب سوریه وجودداشته است و صفحه های اساتیدموسیقی ایران که روی جار هم کارکرده بودند در شهرحلب سوریه به روی صفحه می رفت که نقش مهمی در کارهای استادحاتمی داشت.درشتاشو چیدم گردو،فالی پنج زارمیدم گردو.جوادانصافی بازیگرسینمای کودکان در دهه شصت خورشیدی هزاران جار را حفظ است و در مستندی بسیار زیبا آن ها را اجرا کرده است..این بازیگرسینمای کودک ایران تاتری باموضوع جار ایرانی برای کودکان هم ساخت،من سیب شیرین دارم،من سیب شیرین دارم،برای هفت سین دارم،من سیب شیرین دارم،هنوز هم درمنطقه بازارسنتی تهران ،بعضی ازکسبه جار می زنند،بادمجون،بادمجون ،مرغ سیاه بی دون،مهم ترین این جارها در روزهای اخیراست یا سمنو آی سمنو،نوبربهاره سمنو،سمنو شیره جونه ،آی سمنو،آی سمنو مال پای هفت سین سمنو،اولین اثرکلاسیک ضبط شده که استادروحانی آن را آماده کرد درباره سمنوبود،درتاترهای لاله زاربه دلیل آن که بایدنیم ساعت بین دو بخش تاترلاله زاری ،دکور عوض می شدومردم حوصله شان از پایین بودن پرده سرمی رفت ،کسبی خوانی و جار زدن به تاترتهران راه یافت و بین دو اجرای تاتر کسبی خوانی می کردند،مرحوم مجیدمحسنی بسیارخوب کسبی خوانی می کرد،بعدها فیلم حسین کردشبستری ساخته شدوبرای اولین بارکارکتر پینه دوز شروع به کسبی خوانی وسط فیلم می کند اما اوج این کسبی خوانی ها دردوره استادحاتمی صورت گرفت.
"شبکه مستندسیما،چهارشنبه هفته جاری ساعت بیست و یک"
