تاریخ نمایشنامه در ایران (نه)

رضا کمال را عموما با ترجمه بینظیرش از سالومه اثر اسکار وایلد می شناسند، اما این متفکر که در دوره رضاشاه میزیست، بیشتر یک نمایشنامه نویس است تا مترجم، شب هزار و یکم که بر پایه هزار و یک شب نوشته شد، مهم ترین نمایشنامه رضا کمال است.رضا کمال از هنر برای ایجاد دلگرمی میان زرتشتیان و مسلمانان بهره می برد،او آثارش را در تالار انجمن زرتشتیان اجرا می برد و با اقبال زیاد از سوی مخاطبان روبه رو شد. بدین سان در ابتدای دوره رضا شاه، کمال که شهرزاد نام هنری اش بود، پراقبال ترین نمایشنامه نویس ایران شناخته می شد.وی در حالیکه در اوج شهرت بود و شهرتش حتی تا شوروی هم رفته بود در شانزدهم آذر ۱۳۱۶ با خوردن زهر، به زندگی خود پایان داد،از ویژگی های عمده نمایشنامه های او تقلیدی بودن است، این امر اصلا معنای بدی ندارد بلکه همیشه در ابتدای خلقت یک هنر جدید، تقلید وجود دارد، او به لوسین برنارد عشق می ورزید و تقریبا تمامی آثار وی را در قالب جدیدی ریخت و آثاری زیبا از آن ها پدید آورد، در سال هزار و سیصد و نه، از روی مکاتباتش ،معلوم است که سانسور وقت به شدت آثار او را بی دلیل قیچی می کرد و شاید همین امر روان جوان او را افسرد، زندگی او شباهت زیادی به الکساندر پوشکین داشت، رمانتیک بود و زودرنج و عاطفی و مانند پوشکین هم عمر کوتاهی داشت،ادبیات شوروی مخصوصا قلم شیوای عزیز حاجی بیگف نیز بر آثار او تاثیر. فراوان گذاشت در هر صورت او یکی از بزرگترین چهره های ماندگار ادبیات نمایشی ایران،تا ابد است...

منبع، از صبا تا نیما، آرین پور

 نویسنده:

 همایون نوری پناه

 ویراستار:

 محسن اکبرزاده